Neslîhan Kardaş

 

WAN- Parlamentera DEM Partiyê ya Wanê Gulderen Varli diyar kir ku xutbeyên ku ji hêla Serokatiya Karûbarên Olî ve li mizgeftan têne xwendin mafên jinan hedef digirin û got, "Serokatiya Karûbarên Olî di kuştina jinan de jî roleke mezin dilîze."

 

Xutbeya roja Înê ya bi navê "Şerm û Edeb" ku ji aliyê Serokatiya Karûbarên Olî ve di 1'ê Tebaxê de li mizgeftên 81 bajarên welêt hat dayîn, rasterast li dijî rêziknameya cil û bergên jinan, hebûna giştî û azadiyên wan bû.  Xutbe, ku bi du hefteyan ji hev cuda hatine dayîn, wekî êrîşeke îdeolojîk li ser mafên ku jinan bi têkoşîna sedsalan bi dest xistine têne şîrovekirin û ji beşên cûda yên civakê, ji rêxistinên jinan bigire heya parêzeran, ji siyasetmedaran bigire heya rêxistinên girseyî yên demokratîk, bertekên tund nîşan didin.

 

Parlamentera Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) ya Wanê, Gulderen Varli, derbarê xutbeyên Serokatiya Karûbarên Olî yên ku rastî rexneyan hatine, nirxandin kir.

 

'Diyanet li ser mijara kuştina jinan bêdeng dimîne'

 

Gulderen Varli diyar kir ku xutbeyên înê yên Serokatiya Karûbarên Olî (Diyanet) yên ku jinan hedef digirin, şerekî li dijî destkeftiyên jinan e û got, "Bi rastî, pêdivî ye ku were nirxandin ka Serokatiya Karûbarên Olî di vê çarçoveyê de çawa nêzî mijarên exlaqî û wijdanî yên di civakê de bûye. Rêveberiya Karûbarên Olî, ku qet peyvek li ser kuştinên jinan negotiye, li hember kuştinên jinan jî bêdeng maye. Em dibînin ku Rêveberiya ku pir caran behsa 'mafên mirovan' dike, li hember bûyerên ku wijdanê civakê bi kûrahî diêşînin, peyvek jî negotiye, wekî di doza Gulistan Doku de. Gulistan ji ber şîdeta mêr û dewletê winda bû û îşkence lê hat kirin. Lêbelê, heta niha şopa wê nehatiye dîtin."

 

'Di xutbeyên xwe de dema ku mijar tê ser jinan êrîş dike'

 

Gulderen Varli, diyar kir ku jinan bi têkoşîn û fedakarîyên mezin destkeftiyên xwe bi dest xistine û got: "Kesekî ev maf nedane me; me ew bi têkoşînê bi dest xistine. Ji ber vê yekê, em gotinên Rêveberiya Karûbarên Olî yên ku laşê jinan û destkeftiyên wan hedef digirin red dikin. Ger em bi rastî behsa mafên mirovan dikin, êrîşên li ser merasîmên cenaze yên li Cîzreyê jî mafên mirovan in. Bêrêzgirtina merasîma cenaze piştî ku kesek jiyana xwe ji dest daye, bêrêzîya li hember malbatê, nemaze dayikan e. Her çend Rêveberiya Karûbarên Olî divê li ser vê mijarê biaxive jî, di xutbeyên xwe yên ku jinan hedef digirin de zimanê êrîşkar bikar tîne. Pirsgirêka rastîn ev e: Ji bilî Xwedê kes nikare jiyana ku Xwedê daye ji wan bistîne. Rêveberiya Karûbarên Olî, ku li hember êrîşên li ser jiyana mirovan bêdeng dimîne, li hember êrîşên li ser xweza û civakê jî bêdeng dimîne. Wêrankirina baxên zeytûnan, polîtîkayên qeyûm û desteserkirina îradeyê jî mafên mirovan in. Lêbelê, Rêveberiya Karûbarên Olî, ku li ser van mijaran deng dernaxe, di xutbeyên xwe de dema ku dor tê ser jinan êrîşan dike."

 

'Zîhniyetek ku hişmendiya serdestiya mêran diparêze'

 

Gulderen Varli got, "Mêr dikujin, dewlet diparêze," her wiha diyar kir ku Rêveberiya Karûbarên Olî piştgiriyê dide vê zîhniyetê. Gulderen Varli got, "Rêveberiya Karûbarên Olî, heta niha peyvek li ser kuştina jinan negotiye. Em, jin, tu carî destkeftiyên xwe bernadin. Ger Serokatiya Karûbarên Olî saziyek mêran be, divê ew vê yekê bi zelalî bibêje. Ji ber ku gotinên ku di xutbeyan de têne xwendin ji hêla zihniyetek ku hişmendiya serdestiya mêran diparêze ve têne xurt kirin."

 

'Em ê nehêlin ku destkeftiyên me werin hedefgirtin'

 

Gulderen Varli, diyar kir ku hemû jin van êrîşan red dikin û got, "Em cewhera jiyanê ne. Em ê nehêlin ku tu sazî destkeftiyên me hedef bigire û em ê tu carî dev ji têkoşîna xwe bernedin. Wekî di doza Peymana Stenbolê de, Rêveberiya Karûbarên Olî, ku li hember rakirina qanûnên ku jinan diparêzin bêdeng dimîne, berdewam dike ku çîrokên ku mêr û dewletê diparêzin hilberîne. Ev yek şîdeta mêran a li dijî jinan rewa dike. Ger îro mêrek bikaribe destwerdanê li cil û berg an jiyana jinekê bike, gotinên Rêveberiya Karûbarên Olî li pişt wan e. Ji ber vê yekê, Rêveberiya Karûbarên Olî jî di kuştinên jinan de rolek girîng dilîze. Em, wekî jin, vê zîhniyetê red dikin. Mafê tu mêrî tune ku li ser laşê me, cil û bergên me, an şêwaza jiyana me biaxive. Mil bi mil bi hemû saziyên jinan re, em ê têkoşîna xwe xurttir bikin û heya dawiyê parastina mafên xwe bidomînin."