WAN – Yaşanan ekonomik krize ilişkin mikrofon uzattığımız kadınlar, artan elektrik ve su faturalarına dikkat çekerek, “Bütün faturalara zam yapıldı, daha faturalarımı bile yatıramadım” diyor. 

 

Son dönemde hızla artan hayat pahalılığı, halkın alım gücünü her geçen gün daha da düşürüyor. Pazara çıkan kadınlar, yükselen fiyatlar karşısında temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlandıklarını, faturalar ve kira giderleri de eklenince geçim mücadelesinin ağırlaştığını ifade ediyor. “Eli boş dönüyoruz” diyen kadınlar, ekonomik kriz nedeniyle artık en temel ihtiyaçlarını bile karşılayamaz hale geldiklerini dile getiriyor. Fahiş fiyatlar ve sürekli artan faturalar, kadınların günlük yaşamını çekilmez hale getirirken, düşük gelirli aileler için geçim sıkıntısı her geçen gün derinleşiyor.

 

Özellikle elektrik faturalarına yapılan zamlar, halkın bütçesini daha da zorluyor. TÜİK verilerine göre son beş yılda konutlarda elektrik fiyatlarına ciddi oranlarda zam yapıldı. 2020 yılında konut aboneleri için yaklaşık 71 kuruş, sanayi aboneleri için ise 88 kuruş zam gelirken, 2021’de konut tarifelerinde yaklaşık yüzde 19,7 oranında artış yaşandı. 2022’de sanayi tarifelerinde yüzde 124,6, konut tarifelerinde ise yüzde 53,9 oranında zam yapıldı. 2023 yılında konutlarda yüzde 15, sanayide ise yüzde 9,5 civarında zam gelirken, 2024’te konut aboneleri için elektrik tarifelerine yüzde 38 oranında artış uygulandı. 2025 yılının ilk altı ayında ise mesken abonelerine yüzde 25, sanayi abonelerine ise yüzde 10 oranında zam yapıldığı kaydedildi.

 

Wan’ın Rêya Armûşê (İpekyolu) ilçesine bağlı Xaçort (Hacıbekir) Mahallesi’nde semt pazarına çıkan kadınlara artan faturalar ve ekonomik krize ilişkin mikrofon uzattık.

 

‘İş yok, kazanç yok, geçim zor’

 

Her şeyin pahalı olduğunu söyleyen Fazile Koçak, gücü yetenin alışveriş yapabildiğini ama bazılarının alamadığını belirtiyor. Fazile Koçak, “Pazara geliyoruz ama elimiz boş dönüyoruz. Bin 600 lirayla geldim, 50 liram kaldı. Bir şey de alamadım, sadece iki çift bebek elbisesi. İş yoksa, kazanç yoksa nasıl alacaksın? Bütün faturalara da zam yapıldı. Eskiden böyle değildi, eskiden iyi kötü bir şekilde geçiniyordu insanlar. Şimdi bir şey alınamıyor, insanlar perişan halde. Bu ateşe bir su dökülmeli artık” sözleriyle tepki gösteriyor. 

 

‘Eli boş geldim, eli boş dönüyorum’

 

İhtiyaçlarını almak için pazara geldiğini söyleyen Ayşe Bozdemir, her şeyin çok pahalı olmasından yakınıyor. Ayşe Bozdemir, “Elimizi neye atsak 100-200 lira, alamıyoruz. Şimdilerde geçinmek çok zor. Bin lirayla geldim, üç poşetle eve dönüyorum. Daha evin ihtiyaçlarını tamamlayamamışım. Eli boş geldim, eli boş dönüyorum. Pazara çocuklarla gelince çocuklar bir şey istediğinde bir dürüm bile alamıyoruz. Elektrik, su faturasına da zam geldi, daha faturalarımı da yatıramadım. Bir hafta arayla her şeye zam yapıyorlar, kimse bizi düşünmüyor. Geçinemiyoruz. Eskiden az parayla gelince tüm ihtiyaçlarını alıp gidiyordun, şimdi ne kadar parayla gelirsen gel eksiklerini karşılamaya yetmiyor. Eskiden aylık alışveriş için gelirdik, şimdi günlük alışverişi tamamlayamıyoruz” ifadelerini kullanıyor.  

 

‘İhtiyaçları karşılamak artık çok güç’

 

Her şeyin daha pahalı olduğunu söyleyen Hanım, bu haftanın geçen haftaya göre biraz daha uygun olduğunu ancak yine de ihtiyaçlarını tamamlayamadığını dile getiriyor. Hanım, “200 lirayla geldim, biraz meyve aldım eve döneceğim. Eli boş geldim, eli boş dönüyorum. 200 liraya ne alabilirim, iki kilo sebze aldım o kadar. Eskiden 30 liraya poşet poşet alışveriş yapıyorduk. Şimdi bin lirayla gelsen iki poşet dolduramıyorsun. Çocuklarım da çalışmıyor, olanla ancak kendi ihtiyaçlarını karşılıyorlar. Mecburen idare ediyoruz. Faturalara da zam gelmiş, bir ayı bile çıkaramıyoruz bazen. Böyle olmaması lazım, insanlar en azından ihtiyaçlarını karşılayabilmeli” diyor. 

 

‘7 kişiyiz, ucu ucuna geçiniyoruz’

 

Sebze almaya geldiğini söyleyen Hanife Eceylan, fiyatların yüksekliğinden dolayı hiçbir şey alamadan pazardan döndüğünü ifade ediyor. Hanife Eceylan, “300 lirayla geldim ama sadece ilaçlarımı alabildim bugün. Herhangi bir maaşım da yok. 7 kişiyiz, ucu ucuna geçiniyoruz. Bugün elektrik faturası gelmiş, baktım ona da zam gelmiş” diye belirtiyor. 

 

‘Her ay artan faturalar hayatı zorlaştırıyor’

 

Fiyatların yüksekliğinden yakınan Azize Yılmaz, hayat pahalılığının günlük yaşamlarını nasıl zorlaştırdığını anlatarak, “Bir bone alacağım, 100 lira diyorlar. Zam yeni değil ki, her ay faturalar zamlanıyor. Elektrik, su faturası en az 800 lira geliyor. Bu ay 500 gelmiş, ‘az gelmiş’ diyoruz. Allah imkânı olmayanlara yardım etsin. Bizim imkânımız yok, kiracıyız. Evde 8 nüfusuz, sadece yaşlılık maaşım var. Kiradır, faturalardır, evin ihtiyaçlarıdır, nasıl yetişelim? Eskiden daha iyiydi, böyle değildi, bütün ihtiyaçlarını alırdın, daha da cebinde paran kalırdı. Kriz şimdi değil ki, hep vardı” diye kaydediyor. 

 

‘Paranın kıymeti kalmadı’

 

Her şeyin çok pahalı olduğunu söyleyen Behiye Polat, alışverişte 4 kilo domates, 2 kilo salatalık ve bir karpuz için 300 lira harcadığını ifade ederek, “100 lirayla da 500 lirayla da olmuyor. Eskiden böyle değildi, ne ihtiyacımız varsa alabiliyorduk. Paranın kıymeti kalmadı. Faturalara, sebzeye, elbiseye her şey yine zam geldi. Hurda satarak kazandığım parayla gelmişim alışverişe. Evde 12 kişiyiz, zor geçiniyoruz. Eskiden bin liraya kızlarımıza çeyiz dizerdik. Şimdi ne kadar olursa olsun yetmiyor. İstiyorlar, yapamıyoruz, bize de onlara da dert oluyor” sözlerine yer veriyor.