AMED – Okullarda forma giymenin yeniden zorunlu hale getirilmesine ilişkin konuşan kadınlar,  ekonomik kriz nedeniyle alım güçlerinin olmadığını belirtirken, formaların da birkaç firma eliyle satılmasına tepkili. 

 

Türkiye ve Kürdistan’da 2025-2026 eğitim-öğretim yılıyla birlikte yaklaşık 18 milyon öğrenci ders başı yaptı. Ancak devletin değiştirdiği kılık kıyafet yönetmeliğiyle resmî okul forması (tek tip kıyafet) zorunluluğunun geri getirilmesi, ekonomik kriz koşullarında veliler için ağır bir yük haline geldi. Formanın yalnızca birkaç firmanın tekelinde ve yüksek fiyatlarla satılması, eğitimin temel ihtiyaçlarının dahi piyasaya bırakıldığını bir kez daha ortaya koyuyor.

 

Amed’in Yenişehir ilçesine bağlı Çamlıca semtinde tek yetkili mağazanın önünde sabahın erken saatlerinden itibaren uzun kuyruklar oluşuyor. Kendi bölgelerinde satış noktası bulunmadığı için kilometrelerce yol gelmek zorunda kalan veliler, hem fiyatların fahiş olmasına hem de forma satışında yaratılan tekelleşmeye tepki gösteriyor. Veliler, devletin ücretsiz eğitim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, çocukların ise bu uygulama nedeniyle eğitimden geri kaldığını vurguluyor.

 

‘Formalar hem çok pahalı hem de bulunmuyor’

 

Sabahın erken saatlerinden itibaren mağaza önünde oluşan uzun kuyruklara rağmen, veliler mağazaya girdiklerinde çoğu kez “okulunuza ait forma yok” denilerek eli boş geri gönderiliyor. Devletin eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak yerine birkaç firmanın tekeline alan açması, öğrencileri hem yüksek fiyatlarla hem de erişim engeliyle karşı karşıya bırakıyor. Formaya ulaşamayan çocuklar ise derslere alınmayarak eğitim hakkından mahrum bırakılıyor. 

 

‘Çocuklarımız derslerden geri kalıyor’

 

Bir haftadır güneşin altında sıra bekleyen Özlem Demirkapı, müdürün formasız öğrencilerin okula alınmayacağını söyleyerek çocukları eğitim hakkından mahrum bırakmakla tehdit ettiğini dile getiriyor. Özlem Demirkapı, “Çocuklarımız derslerden geri kalıyor. Burada tek bir firma var. Madem öyle 2 ya da 3 giyim yeri açsınlar. Burada eziyet çekiyoruz. Birçok insan burada sıraya girmiş. Öğlene kadar sıra gelmiyor. Biz ne yapacağız burada? Bir çocuğumun son yılıdır. Forma zorunluluğu getirilmiş. Bin 500 lira forma için istiyorlar. Bazı kişilerin maddi durumu var, bazı kişilerin maddi durumu yok. Mecbur kalıyoruz alıyoruz. Çok zor durumda bırakılıyoruz. Hiç değilse iki üç mağazada forma satışı olsun. Millet niye bu kadar eziyet çeksin? Benim iki çocuğum var ve son sınıfa gidiyorlar. Mecburen alacağız” diyor. 

 

‘Sabahtan beri sırada bekliyorum ‘20 gün sonra gel’ dediler’

 

Formayı alamadıkları için çocuklarının derslerden geri kaldığını dile getiren Özlem Demirkapı, “Forma almadığımızda ders vermiyorlar, okula dahi almıyorlar. Karaçalı’dan geliyorum. Bize iki gün mühlet vermişler, forma almazsak okula almayacaklar. İki gündür alamıyoruz. Sıra dahi yok sabahtan beri buradayız. Devlet formayı zorunlu yapıyorsa öğrencilere versin. Geçen sene Karaçalı GAP formaları okula getirdi, biz parasını verdik. Bu yıl en azından tekrardan öyle yapılsaydı. Okul gelip dağıtsaydı paramızı verecektik. Sabahtan beri bekliyordum şimdi de ‘Git 20 gün sonra gel’ diyorlar. Karaçalı forması yok. En azından başta yok deselerdi. Biz niye bu sıcakta sırada bekliyoruz? Okul iki gün mühlet verdi, artık gideceğiz 10 gün sonra geri geleceğiz” ifadelerine yer veriyor. 

 

‘Formalar da ücretsiz verilebilirdi’

 

İki çocuğu okula gidecek olan Funda Taş ise şunları belirtiyor: “İki tanesine de forma alacağım. Şu anda fiyatlarla ilgili fikrim yok. Çocuklarımın gideceği okulda sadece üst forma zorunlu yapıldı. Alt içinde yazısız, logosuz bir pantolon istediler. En azından online alışveriş olsaydı daha kolay olurdu. Teknolojinin geliştiği, online alışverişin yaygın olduğu bir dönemde bu sıra çok ta hoş olmuyor. Çocuklarımın gideceği okul bu hafta için tolere göstereceklerini söyledi. Ders kitaplarının verildiği gibi formalar ücretsiz veya en azından indirimli verilebilirdi.”

 

‘Formalar çok pahalı en azından uygun fiyata getirselerdi’

 

Resmî forma uygulamasına dair ise Nursel Öner şunları belirtiyor:  “Çocukların en azından öğrenci olduğu belli oluyor. Öğrencilerin bazılarının eski,  bazılarının yeni kıyafetleri oluyor. Öğrenciler arasında bir farklılık oluyordu. Böyle daha iyidir. Ama çok pahalıdır, en azından uygun bir fiyatla öğrencilere verilseydi. Bazılarının bir evde 4 öğrencisi var. Ekonomik krizden dolayı çok zorluk çekiyoruz. En azından formalar için bize yardım edilebilirdi. Hiç değilse yarı yarıya indirselerdi fiyatları. Anaokulu için de çocuklara malzeme falan alıyoruz. Oğlum anaokuluna gidiyor daha malzeme alacağım. İyi malzemeler de pahalıdır. Kalitesiz olanlar da çok ucuz ve iyi değil. Bu dönemde ekonomik krizden çok etkileniyoruz. En azından devlet bize bu konuda yardım edebilirdi.” 

 

‘Okul bizden temizlik malzemeleri, hatta musluk istedi’

 

İki torununun servisle okula gittiğini aktaran Xanım isimli bir kadın ise servisin on dakikalık bir mesafe için bin 200 lira istediğini paylaşıyor. Xanım, “Okul bizden temizlik malzemeleri, çamaşır suyu ve musluk istedi. Formalar zorunlu yapıldı ve pahalı. Mecburen alıyoruz. Eskiden normal kıyafetlerle gidiyorduk. Bunların hepsini devlet karşılaması gerekiyordu. Ama her şeyi para yapmışlar. Okul masrafı çok oluyor, defterden silgiye kadar her şeyi para ile alıyoruz. Artık insanlara zahmetli geliyor. Bu, adaletli olmuyor. Bu şekilde olmaması gerekiyor. Herkes kendine göre uygun olan yerden alması gerekiyor. Alabilen oluyor, alamayan oluyor” sözleriyle tepkisini dile getiriyor.