ZIWAN-KURD’î dir qonaxêk newe
- 11:05 3 Kanûne 2025
- NAROJANE
MERKEZÊ XEBERAN - Cinîyê ke tewrê akerdişê ZIWAN-KURD bîyî, bale antî muhîmîya ziwanê kurdî yê semedê şarê kurdî ser û vatî: “Ma do tîya biresê azadîya ziwanê xo.”
Kurdistan û bajarê Tirkîya de şarê kurdî bi serran o sîyasetê asîmîlasyonî dir rî bi rî mendî. Ziwanê înan ame qedexekerdiş, yê ke bi ziwanê xo qisey kerdêne îşkence dî, ameyî qetilkerdiş û ameyî tepiştiş. La pêwa sîyasetê înkarî yê ke se serrî domîyeno zî, şarê kurdî bi ziwanê xo qisey kerdî, cuya û bêalternatîf nêmend. Xeylê dewan de sazîyê ziwanî akerdî. Tewr peynî Komeleya Cîgirayîş û Averşîyayîşê Kultur-Huner û Ziwanê Kurdî yê Sêwregî (ZIWAN-KURD) ame akerdene. ZIWAN-KURD ke bi kedêko gird ame awankerdiş, 30ê teşrîna peyêne de bi merasîmêko bi coş ame akerdene.
Cinîyê ke tewrê akerdişê komeleye bîyî derheqê ZIWAN-KURD’î de hîsê xo pare kerdî.
‘Ganî êdî ziwanê ma azad bo’
Remzîye Urmak ard ziwan ke ê wazenê tutê înan bi ziwanê xo qisey bikerê û va: “Ganî her kes bêro ZIWAN-KURD. Ez ewro semedê aştîye tîya de ya. Ganî ziwanê ma azad bo. Çîyê ke aîdê ma yo, ganî bidê ma. Ma êdî nêwazenê bêrê pelçiqnayîş. Ma êdî nêwazenê bipelçiqîyê. Ma azadî wazenê. Wa tutê ma bi ziwanê xo qisey bikerê.”
‘Pêwa heme çîyan serkewte bî’
Zeynep Bazar zî dîyar kerd ke semedo ke tutê înan bi ziwanê xo biciwîyê na sazî akerdê û va: “Ma semedê heme hevalanê xo yê ke piştîdayîş dayê ma, semedê heme xebatkaran sipas kenê. Hevalanê ma nê cayî bi zor û zehmetî awan kerd. Lê pêwa heme çîyan serkewte bî. Semedo ke tutê ma bi ziwanê xo qisey bikerê ma nê cayî akerd. Wa semedê heme şarê ma bi xêr bo.”
‘Ma do tîya biresê azadîya ziwanê xo’
Hediye Kalkan dîyar kerde ke ganî her kes wayîrê ziwan, nasname û tarîxê xo vecîyo û va: “Ma do tîya biresê azadîya ziwanê xo. Ez şarê Sêwregî pîroz kena. Şar zaf keyfweş bî. Bi serran o ma kultur û tarîxê xo ra dûr kewtî. Ez bawer kena ke ma do tîya biresê azadîya ziwanê xo û tîya de kulturê xo, hunerê xo bimusê û aver berê. Cinî serkêşîya kultur û hunerî kenê. Semedê nê no zaf muhîm o. Her kes ewil perwerdeyê xo dayîka xo ra gêno. No semed ra ziwan kultur o, tarîx o. Ganî her kes wayîrê ziwanê xo vecîyo.”
‘Ma wazenê tutê ma ziwanê xo bimusê’
Mizgîn Kulata ya ke do ZIWAN-KURD’î de perwerdeyî bido, dîyar kerd ke ganî her kes na sazîye de ca bigîro û va: “Demo ke xebatê tîya dest pêkerdî ma zaf keyfweş bî. Semedo ke ma wazenê tutê ma warê ziwanî de aver şêrê, ziwanê xo qisey bikerê û bimusê. Tenya tutî nê, heme kesî eşkenê tîya ziwanê xo aver berê. Ez û mamoste Fîruze tîya dersa kurmancî û zazakî danê. Ma her kesî dawetê tîya kenê. Ma pîya awan kerd, ma pîya aver berê.”
Sêwreg de yewine yo
Fulda Al zî dîyar kerd ke Sêwreg de yewine rey çîyêko wina vînenê û fikrê xo wina qal kerd: “Na sazî semedo ke ziwanê kurdî aver şoro zaf muhîm a. Ma kurd ê û ziwanê xo ra hes kenê. Ma tîya hem dimilkî hem kurmancî qisey kenê. Ma heme yewbînan ra fam kenê. Wa ziwan û kultura ma vejîyo vernî. Wa mekteb bi xêr bo. Yewine rey sazîyêka wina Sêwreg de vînena. Ma zaf keyfweş bî û ma her tim her kesî dawetê tîya kenê.”
‘Ganî tutî bi ziwanê xo qisey bikerê’
Fîruzan Demîr ke aye zî perwerde dana wina va: “Netîceya nêqiseykerdişê ziwanî de, tehlukeyo ke çin bibo, vejîyeno werte. Awanîya nê komele 4 aşmî domnaye. 7 hevalî ameyî têhet, kedêka girdî dayî, mamosteyî zî tewr bîyî. Her xebatkarê ma xebatêka kolektîf domna. Bi na xebata kolektîfî ma resayî na sewîya. Tîya dimilkî û kurmancî yena qiseykerdiş. Semedê nê, ma ziwanê xo aver berê. Ganî ma bêrê tîya û ziwanê xo bipawê.”
