Melike Aydin

 

ÎZMÎR – Sekretara Cinîyan ê KESK'î Done Gevher va ke sîstemê perwerdeyî yê Tirkîya antî-demokratîk û hemverî seypêyîya cinsîyetî ya û va eke bi bawerî bêro kerdiş, mumkun o ke zemînêk bêro awankerdiş ke heme beşê sîstemê perwerdeyî bieşkê perwerdeyî de wayîrê vatişî bibê û perwerdeyêko zanistî bêro kerdiş.”

 

Bi vengdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî yê 27ê Sibate de "Aştî û Komelê Demokratîkî" seba problemê demokrasîyê Tirkîya de hetê newî ra ame munaqeşekerdiş. Vengdayîşê Abdullah Ocalanî ne tena zemînê sîyasî de, la heme warê cuya komelî de zî hewcedarîya demokratîkbîyayîşî ard rojeve. Na çarçewa de, babeta seypêyîya cinsîyetî zî merkezê munaqeşeyê demokrasîyî de ya. Temsilîya seypêye û sewîyeya azadîya cinî sey nîşaneyê girîng ê sewîyeya awankerdişê demokrasîyê komelî de vejênê meydan. La, nêseypêyîya cinsîyetî xeylê warê Tirkîya de, bi taybetî sîstemê perwerdeyî de, bale anceno xo ser. 

 

Sekretara Cinîyan ê Platformê Şaxanê Sendîkaya Karmendanê Şarî (KESK) Done Gevher seypêyîya cinsîyetî û sîstemê perwerdeyî ser JINNEWS'î rê qisey kerd.

 

'Perwerdeyî Tirkîye de netewperest, cinsperest, antî-demokratîk o'

 

Done Gevher îfade kerd ke sîstemê perwerdeyî yê Tirkîya pêwa mufredatanê ke her tim vurîyenê zî hîma zî hetê demokratîkbîyayîşî ra durî yo, eynî wextî de netewperest, cinsperest o û va: "Bêguman, no sîstemê perwerdeyî sîstemêk nîyo ke hewcedarîyanê cinî, merdiman, xoza û komelî temîn bikero. Munaqeşeyê ke perwerdeyîyê demokratîkî ser yenêkerdiş zî munaqeşeyê qismî û tengî yê. Her çend nê munaqeşeyî hetê akademî û hetê sendîkayê ma Egitim Senî ra yenê kerdene zî, hukmat bi temamî hetê perwerdeyîyê demokratîk ra dur mendo. Her serre perwerde manaya îdeolojîk de perspektîfanê îdeolojîk ê hukmatê bîyaye ra derbas nêbeno, uca de rameno."

 

‘Hukmat eşkeno bi lez û bez hemverê seypêyîya cinsîyetî vejîyo'

 

Done Gevher dîyar kerd ke înan bi têkoşînê xo, yê ge bi ge wareyê cinsîyetî de kerdê. Done Gevher îfade kerd ke demê ke hukmat nêzdîyê Yewîya Ewropa (YE) beno de, înan hewl dayî ke kitabanê dersan hetê vatişê cinsîyetperestî ra pak bikê û bi açarnê vatişê demokratîkbîyayîşî de, her çend bi hawayêko fermî bibo zî, bîyarê zemînê demokratîk. Done Gevher îfade kerd ke hukmat bi lez û bez agêreno bernameyêk ke bi vatişanê cinsîyetperestî xemilnayo û va: "Ê bi rastî resayê sewîyeyêk ke perwerdeyî hemverê seypêyîya cinsîyetî kenê hacet."

 

'Eşkeno zemînê perwerdeyêk demokratîk bêro awankerdiş'

 

Done Gevher va ke xebatkarê perwerdeyî, rêxistinê perwerdeyî, akademî û her kesê ke hetê xizmetê perwerdeyî ra fayde gênê ganî rasterast beşdarê proseseê destnîşankerdişî û munaqeşekerdişê polîtîkayanê perwerdeyî bibê û va: "Çî ke ma ey ra vanê perwerdeyîya demokratîk ganî bi bernameyêk perwerdeyê ke hîna hewcedarîyanê komelî çiman ser o gêno zî bêro viraştiş. Bi rastî, no dem bi dem bi hawayêko fermî ameyo ceribnayîş. Hewl ameyo dayene ke komîteyanê dibistanan ê ke wendekar û dayîk û pîyî mîyan de yê bêrê awankerdiş, la nê çî tena sey bi şekil mendî. Eke bi bawerîya nê yewî bêro îcrakerdene, bêguman do mumkin bibo ke zemînêk bêro awankerdiş ke heme pêameyê sîstemê perwerdeyî de wayîrê vatişî bibê."

 

'Perwerdeyê azad û bi ziwanê dayîke'

 

Done Gevher îfade kerd ke mabênê serranê 2014-2016î de projeyêk seypêyîya cinsîyetî perwerdeyî de ameyo îcrarkerdene, la no proje vernîya ke netîceyêk bido ameyo betalkerdene û Done Gevher wina va: "Çîyo ke domdar o perwerdeyîê ziwanê dayîke ya azad, bi kalîte ke tede heme babetê sazîyanê perwerdeyî yenê namekerdene û prosesanê qerardayîşî de ca gênê. Demo ke ma teda îdareyî rê neql kenê, ma tena karmendanê cinî nê yan zî tena karmendanê mêrdan ê cayê karî qalê tedayî nêkenê. Ma eynî demî de qalê tedayê wareyê xizmetî kenê ke ma ey ra vanê heto hirîn. Têkilîyêk rast mabêne girewtox û temînkerê xizmetî de ke derûdorê demokratîkî de yenê têhet zî vernegirewtişê averşîyayîşê tedayê hetê hirîn gêno."