DÊRSIM - Ame dîyarkerdene ke wendekara ke badê tacîzê esker û esnafan Xozat de waştişê ardimî kerda, hem hetê eskeran ra hem zî hetê mudirê pansîyonî yo ke tede mendêne ra tehdîtî û zextê psîkolojîkî ser o yena kerdene.

 

Çarçewaya polîtîkaya şerê taybetî de hedîseyê tacîzî ke Dêrsim de yenê kerdene roj bi roj zêdîyenê. Serranê peyênan de Zanîngeha Munzurî seba tacîzê ke wendekaran ser o beno rojevî de ya û her roj tacîzêko newe vejîyeno meydan. Zaf wendekarê ke bajarî de hetê mamostayê zanîngeha, çawîş, esker û esnafê herêmî ra yenê tacîzkerdene, tersê ke keyeyê înan ê zanîngeha ra bigîrê, nêşenê mexdûrîyeta ke ciwîyenê vajê. Ame vatiş ke yew nê hedîseyanê tacîzî ya tewr peyêne qezaya Xozatî de pê ameya. Qezaya Xozat a Dêrsimî de seba ke Zanîngeha Munzurî de sinifî çin ê tayê wendekarî Xozat de dersan vînenê. Na rewşe bi taybetî seba wendekaranê cinîyan tehlukeyêka girde reyde ana. 

 

Ame musnayene ke wendekara ke Xozat de wanena (seba emnîyetî nameyê xo nêda) û zaf wendekarê cinî dema wendişê xo de hem hetê dikandaranê Xozatî ra hem zî hetê eskeran ra marûzê tacîzî mendê. Her wina ame musnayene ke wendekaran awanîyêk de ke vera eştişî nêşenê xo ver bidê û seba roniştiş qedexe yo yenê mendiş. Tayê wendekarî mecbûr ê otelê ke çawîşî û eskerî tede yê de bimanê, tayê wendekarî zî merkezê Dêrsimî de yurdê yan zî keyeyê kîraye kenê de manenê. Na rewşe de wendekarî zî seba dayîşê xercê şîyayîş û ameyîşê rayîrî reyde zehmetîyanê ekonomî reyde rî bi rî manenê. 

 

Wendekara ke hetê esker û esnafan ra ameya tacîzkerdene, behsê tehdît û zehmetîyanê badê tacîzî kerdî ke marûzê înan manenê.

 

'Ma problem ard ziwan la ma tu netîce nêgirewt'

 

Sere de wendekara ke problemê warê ekonomî, emnîyetî de ciwîyenê ard ziwan û va, "Ma uca marûzê zehmetîyanê zafan benê. Ma zaf reyan nê zehmetî ard ziwan, la ma tu netîce nêgirewtî. Kes goşdarîya ma nêkeno, berjewendîyê xo de fikirîyenê. Ma bi mînîbusê û wesayitê servîsî şinê seba perwerdeyî. Ma cayê ke bimanê çin o, uca pansîyonek ke ma tede mendêne bî ê zî seba ke kaçax bî û vera erdlerzî lawaz bî girewtî. Ma ardî merkez, cayo ke ma tede perwerde benê uca de yo, coka ma bi wesayitan şinê û yenê. Nê zî seba berjewendîya ekonomî kerdî. Seba ke tîya cayêko qij o, no seba înan kar o." 

 

Hetê eskeran ra ameyî tehdîtkerdene

 

Wendekara ke mesela dîyar kerd ke herêma ke tede ciwîyena kantîna ke mecbûrî bi eskeran ra pare kenê est ê û zaf reyan hetê eskeran ra bi fekî aye tacîz kerdê. Wendekara ke dîyar kerd înan derheqê hedîseyanê tacîzî de gerre kerdo, dîyar kerd ke eskeran wendegeh ra aye berdî odeyêk û tehdît aye kerdî û va, "Uca her tim heqaret ma ra yeno kerdene. Zaf reyan ma bi fekî yenê tacîzkerdiş. Zaf embazê mi zî zaf reyan behsê nê kerdî, merdim şino, eskerî zî dima yenê. Dima yew gerre kerd û la eskeran rapor amade kerd û vatî 'Wa pêro sucdarî bêrê betalkerdene' seba ke wendekaran û eskerî eynî kantîne şuxulnenê hem eskerî hem zî kesê cayê pey wendekaran dê yê." 

 

Vatî 'çareyê sereyê xo biewnê'

 

Wendekare dîyar kerd ke badê xeberanê ke ameyî viraştene do Zanîngeha Munzurî de seba înan sinife bêro la hîna nêameyo akerdene û va, "Wexto ke ma şî hetê rektor û ma gerreyê xo ard ziwan, va, 'Nameyê înan çi yo?' Wexto ke ma va ma nameyê înan nêzanê, va, 'Şima senî nameyê înan nêzanê, ganî şima înan nas bikê, eger şima nameyê înan nêzanê, ganî şima înan nas bikê' û ma tu encam nêgirewtî la encama vejîyayîşê xeberan de vatî, 'Ma do waxtêk şima berê merkezî.' Ma şî hetê rektor, rektor tîya de nêbî, ma cînîya ey reyde qisey kerd, ma ra vatî, 'Ma sinifa şima amade kenê, ma do şima bîyarê tîya.' Roja bîne yew mudaxele kerd, 'Ma reyna şî wendegehe. Wexto ke ma va 'Ma do senî şêrê û bêrê?' vatî, 'Ma eleqedar nêkeno, çareyê sereyê xo de biewnê'." 

 

'Wa ardimîya ma bikerê' 

 

Wendekara ke dîyar kerd ke ê xo emnîyet de nêvînenê, tewr peyên veng da selahîyetdaran û va: "Wa nika ardimîya ma bikerê, badê çîyêk bêro sereyê ma, ê do çîyêk bikerê? Ma saetêk rayîr şinê û no rayîr tehluke yo. Hewteyê de 5 rojan dersa ma pêro çin a, tenya yew hevala ma roja dişeme bi tenê serê xo şina û yena. Wa rayîrêk seba ma peyda bikerê û uca cayo ke ma nika tede ciwîyenê nê cayo ke ma tede bimanê. Vanê, 'Erdlerzê 6ê Sibate de çîyêk nêbî, do nika çîyêk nêbo, şêrê uca yurd de bimanê.' Bi eynî hewa hevala ma tayê mamostayê zanîngeha reyde qisey kerdî, nê sey wendekarî, la sey sivîlî.' Tîya, pansîyonek o. Ma înan reyde eynî hawirdorî de manenê. Ma tutê înan zî çin ê? Ma zî tutê kesêk ê."