RIHA - Qezaya Hewagî ya Rihayî de cinîyê esnafî hem debare xo kenê, hem zî semedê cinîyanê bînan îmkan awan kenê. Cinîyê esnafî vatî: “Eke cinî biwazê eşkenê serkewte bibê. Eşkenê bêhewcedarî lingan ser o vinderê.”

 

Rolê dukanê cinîyan ê vurnayîşê wareyê îstîmlakî de qet nîno cigêrayîş. Dukanê cinîyan, yew cayo ke tewr zêde têkilîyê taybet\îstîmalkî de yeno vînayîş. Ma zanê ke awankerdişê wareyê îstîmlakî û cinsî de  tecrubeyê cinîyanê esnafan çiqas bitesîr o.

 

Goreyê dayeyê 2025ine yê Tirkîya sînorê vêşanîye 23.615 yo û yê feqîrî zî 76.922 o. Meaşê Asgarî zî 22.005 TL yo. Goreyê nê dayeyan sînorê vêşanî û feqîrî serê meaşê asgarî de yo. Eynî wextî de her ke şino krîzê ekonomî zî giran beno.

 

Roja ewro de semedê krîzê ekonomî her ke şino giran beno, merdimî nêeşkenê kar bivînê. Pêwa nê şert û mercan Kurdistan de cinî xo ver danê. Hewagê Rihayî de cinîya bi nameyê Meral Omuk û Fîlîz Bîlgîn ê cinîyanê xoverdayoxan ra ya. Bi karê ke kenê hem debara xo kenê, hem zî vernîya wareyê karî semedê înan akenê.

 

‘Çîyo ke bêro waştiş û nêro kerdiş çin o!’

 

Fîlîz Bîlgîç dîyar kerd ke 7 serrî yo dukanê tuhafîye û cil û belgan akerda û va: “Krîzê ekonomî tesîrêk pîl ma ser o keno. 7 serrî yo nê karî kena. Wexto ke mi newe dukanê xo akerd, hîn zehmetî ameyî antiş. La mîyanê demî de ez karê xo musaya. Wexto ke cinî ameyîne dukan, hemverê xo cinî dîne, xo rehet hîs kerdêne. Hemverê xo de patron nê, sey hevalêk vînayîne. Krîz nika tesîrêk pîl ma ser o keno. Malzemeyî vay benê. Nê semedî ra hêzê girewtişî  zî kêmî beno. Lê pêwa her çî ez vana ke çîyo ke cinî biwazê û nêkerê çin o! Tena wa biwazê.”

 

‘Mi tena dest pêkerd û dewam kena’

 

Cinîya bi nameyê Meral Omuk zî va, aye keyeyê moda akerda û aye tena dest bi karê xo kerda û wina va: “4 sezonî yo ke ez karê xo kena. Ganî pêro cinî linganê xo ser o vinderê. Mi sektorê bûkanî de dest pêkerd. Vernîya ke dest pêbikerî, tekstîl ra mezûn bibîya. Ez babete de wayîrê agahî bîya. Mi dest pêkerd û dewam kerd. Ez wazenê nê vajî; wa pêro cinî bixebitîyê û linganê xo ser o vinderê. Muşterîyê ke yenê wexto mi vînenê keyfweş benê.  Heta destê mi yeno ez cinîyan rê bena hetkar. Cinî biwazê eşkenê her çî bikerê. Cinî wa bikewê têgêrayîş û xo ra bawer bê. Semedo ke ma cinî xurt ê.”