‘Lazimîya komîsyonî bi fikrê TJA’yî est a’ 2025-10-17 11:11:11   Melek Avci    ANQARA - Rûşen Seydaoglu ke beşdarê kombîyayîşê Komîsyonê Parlamentoyî bî, derheqê nebîyayîşê TJA’yî yê komîsyonî de va, “Her çiqas komîsyon bi resnayîş û îmtîhanê xo yê têkoşînê hewcedarî fehm û îmtîhanê TJA’yî bî zî, dûrvistişê nê çî ra rastî de problemêk bî.”   Komîsyonê Yewbîyayîşê Neteweyî, Wayê-Birayî û Demokrasî ke semedê çareserkerdişê meseleya kurdan parlamentoyî de ame awankerdiş, kombîyayîşê xo yê 15ine de sazgehê cinîyan goşdarî kerd. Komeleya Cinî û Demokrasî (KADEM), Komeleya Cinîyan ê 29ê Teşrîna Verêne (29 EKD), Înîsîyatîfê Cinîyan ê Lazimîya Aşitîye, Komeleya Cinîyanê Karsazan ê Tirkîya (TÎKAD) û Komeleya Perwerde, Kultur û Piştîdayîşî yê Kaspîyan semedê komîsyonî ameyî dawetkerdiş, eynî wextî de nêcagirewtişê TJA û têgêrayîşê femînîstan komîsyonî de ame rexnekerdiş.   Rûşen Seydaoglu ke serê nameyê Înîsîyatîfê Cinîyan ê Lazimîya Aşitîye beşdarê komîsyonî bî, derheqê kombîyayîşê komîsyonî de ercnayîş kerd.   ‘Ma beşdarîyê çalak tercîh kerdêne’   Rûşen Seydaoglu qetî kerd ke cinîyê ke tewr zêde şerî tesîr bîyê, ganî awankerdişê aştîye de wayîrê vengî bibê û va, “Ma tercîh kerdêne ke tenya ma nêşêrê komîsyon û pêşnîyaz û ercnayîşan bikerê, bi şiklêk çalak beşdarê prosesê şekilgirewtişê peyênî bibê. Çike têkoşînê cinîyan ê bêpeynî û bêşubhe Tirkîya de rolêk muhîm kay kerd. Ma rê muhîm o ke meclîs nê raşt bikero, serê nê programan de plan bikero û aver bero.”   ‘Demokrasî tenya bi kar û feqîrkerdiş nîno neqlkerdiş’   Rûşen Seydaoglu va ke înan komîsyon de refleksê zaf kesanê ke semedê demokrasî û têduştîye têkoşîn kenê nêdîyê û va, “Ma sey Înîsîyatîfê Cinîyan ê Lazimîya Aşitîye uca de bîyî; ma xo sey platformêk ke têkoşînê cîyayan ra yeno, referansê îdeolojîkî yê cîyayan est o, la fikrê aştîye de eynî yê, pênase kenê. La no nîno a mana ke ma heme têgêrayîşê femînîstan yan zî TJA’yî bi temamî temsîl kenê. Bêguman, no kêmîyê tewr girde yê komîsyonî bî. Ma nêeşkenê mesela tenya bi kar, feqîrkerdişê cinîyan, yan zî tenya bi polîtîkayanê kulturî neql bikerê. Na meselayêka. Lazimî bi ewnîyayîşêk pêroyî est o. Peynîya rojî de, cinîyan bi hawayêk meclîs de vatişê xo va. No, bi xo, helwest û beşdarîyêk manedar bî.”   ‘TJA yew têgêrayîşanê tewr kûr o’   Rûşen Seydaoglu va ke înan rexne kerdê ke TJA û têgêrayîşê femînîstî semedê komîsyonî nêameyî dawetkerdiş û wina dewam kerd: “Serranê 1990î ra, têgêrayîşê cinîyanê kurdan bi giranî têgêrayîşê femînîstan dir hemkarî kerdê, yewbînan dir rayîr ra şîyê, eynî wextî de cinî û nasnameyê kurdî ke ameyî peygoşkerdiş, bi rayîrê heqanê kulturî û nasnameyî yew kerdê. Beşdarîyê TJA’yî yê komîsyonî de ewro, yan dawetkerdiş û şêwirmendîyê ci peyênî de, semedê demokrasîyê Tirkîya lazimîyêka, eke ma derheqê awankerdişê cematêkê demokratîkî de qisey kenê. Ma wina vînenê. Cinîyan nê rayîrşîyayîşî kerd û va, ‘Ma bi hêvî ver bi azadîye rayîr ra şinê.’ La înan waştişê cinîyan yê waranê cîyayan de, sîstemê hemserekî ra heta azadî û têduştîye, rêxistin kerdî. Fikrê azadîye ame rêxistinkerdiş û Anqara de, bi taybetî, waştişê semedê viraştişê heqê hêvîye kerdî.”   ‘Lazimîya komîsyonî bi TJA’yî est a’   Rûşen Seydaoglu wina dewam kerd: “Her çiqas komîsyon bi resnayîş û îmtîhanê xo yê têkoşînê hewcedarî fehm û îmtîhanê TJA’yî bî zî, dûrvistişê nê çî ra rastî de problemêk bî.”