Arkadaşı Bêrîvan Kutlu’yu anlattı: Kişiliği Botan gibiydi! 2025-11-20 09:09:03   Rojda Aydın   ŞIRNEX – Yaşamını yitiren TJA aktivisti ve Cizîr eski Belediye Eşbaşkanı Bêrîvan Kutlu’yu anlatan arkadaşı Harika Peker, “Yaşanılan coğrafya, insanın kişiliği üzerinde etkili olur; Bêrîvan da bunun en belirgin örneklerinden biriydi. Botan’ın dağları, ormanları ve suları onun karakterine işlemişti. Bu nedenle kişiliği Botan gibiydi” dedi.    Cûdî eteklerinde esen rüzgâr, bir kadının ardında bıraktığı izleri taşırken, Navyan köyünün toprağı bugün bir kez daha direnişin sessiz tanıklığını yapıyor. Yaşamını yitiren Kürt siyasetçi Bêrîvan Kutlu, 2001 yılında özgürlük mücadelesinin saflarında yerini aldığı günden itibaren durmaksızın çalışan, kadınların sözünü büyüten ve halkının geleceğini örmeye adayan bir yol yürüdü.   Bêrîvan Kutlu, yalnızca kendi mücadele alanını değil; Botan coğrafyasını, Cizîr’i ve kadın mücadelesinin her sahasını kapsayan bir öncülüğü temsil etti. Onun direnişi, 90’lı yıllarda beyaz kefiyesiyle Cizîr’de simgeleşen Bêrîvana Cizrê’nin mirasını ve bugün de devam eden kadın mücadelesini birleştiriyordu. Her adımı, coğrafyanın ve tarihsel mücadelenin izlerini taşırken, mücadele mirası nesiller boyunca aktarılan bir bayrak gibi yeni yüreklerde filizleniyordu.   Hastalığın bedenini yormasına rağmen mücadelesinden asla vazgeçmedi; sesi kısılmak istendikçe, o yeni bir nefesle yeniden sözünü kurdu. Ve sonunda, kendi vasiyeti üzerine, doğup büyüdüğü toprakların koynuna, Navyan’ın sessizliğine ve Cûdî’nin gölgesine emanet edildi. Bêrîvan Kutlu’nun bedeni toprağa karışırken, ardında bıraktığı mücadele ve kadınların özgür yaşam ısrarı, bu kez başka yüreklerde yeşerecek bir miras olarak yoluna devam ediyor.   Bêrîvan Kutlu’yu cezaevinde birlikte kaldığı ve uzun süre birlikte mücadele yürüttüğü yol arkadaşı, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivisti Harika Peker anlattı.   ‘Bêrîvan Botan üzerinde büyük bir etki yarattı’   Harika Peker, 2010 yıllında Botan’a geldiğinde Bêrîvan Kutlu ile tanıştığını belirterek, o dönemde Bêrîvan Kutlu’nun Silopiya İlçe Başkanı olduğunu söyledi. Harika Peker, Bêrîvan Kutlu ile ilk karşılaşmasının kendisinde derin bir etki bıraktığını ifade ederek şu sözlerle anlattı: “Çok genç bir yoldaştı. Botan gibi bir coğrafyada ilçe başkanıydı. Ben heval Bêrîvan’ı ilk kez böyle tanıdım. Ardından uzun bir süre birlikte çalıştık. Yaşanılan coğrafya, insanın kişiliği üzerinde etkili olur; Bêrîvan da bunun en belirgin örneklerinden biriydi. Botan’ın dağları, ormanları ve suları onun karakterine işlemişti. Bu nedenle kişiliği Botan gibiydi. Bilindiği üzere Botan aşiret ilişkilerinin ve feodal yapının varlığını sürdürdüğü bir toplumdu. Böylesi bir toplumda öncü bir kadın olmak insanlara güç veriyordu. Hem gençliği hem de Botan’ın öncü kadınlarından biri olması, çevresindeki insanlar üzerinde büyük bir etki yaratıyordu.”   Gözaltına alındı ve tutuklandı   Harika Peker, 2011 yılında gerçekleştirilen KCK operasyonunda kendisi ve Bêrîvan Kutlu ile birlikte çok sayıda kişinin gözaltına alındığını ve tutuklandığını belirtti. Bêrîvan Kutlu’nun cezaevinde de kararlı duruşunu sürdürdüğünü vurgulayan Harika Peker, “Mahkemede, öncü bir Kürt kadın olarak kendini ortaya koydu. O dönemde cezaevinin koşulları son derece zordu. KCK operasyonu kapsamında çocuklar, anneler ve toplumun birçok kesiminden insanlar cezaevindeydi. Heval Bêrîvan, içeride bulunan arkadaşlara moral veriyordu. Kürt kadın mücadelesi bakımından oldukça donanımlıydı. Cezaevinden çıktıktan sonra da parti ve kadın hareketi içerisinde çeşitli görevler üstlenmeye devam etti. Ben 2015 yılında tahliye oldum; o ise benden birkaç ay önce serbest bırakılmıştı. Cezaevinden çıktığında seçimdi ve seçimlere katıldı. O dönemde Dêrgûl Belediye Eşbaşkanlığı görevini üstlendi” diye konuştu.   Özyönetim sürecinde halkın yanındaydı   Özyönetim sürecine dikkat çeken Harîka Peker, Bêrîvan Kutlu’nun halkına destek de bulunduğunu söyleyerek, “Şırnak’ın kuşatıldığı dönemde halk Dêrgûl’e ve diğer köylere gitti. O süreçte ne yapılması gerekiyorsa omuzladı. Ancak daha sonra yerine kayyum atandı” dedi.   ‘Bêrîvan heval Cizre’yi çok severdi’   Bêrîvan Kutlu’nun 2019 yerel seçimlerinde de Cizîr Belediye Eşbaşkanlığına seçildiğini hatırlatan Harika Peker, “Heval Bêrîvan, Cizre’yi çok severdi. Cizre onun yüreğinde bambaşka bir yerde duruyordu. Cizre, onun için sadece bir şehir değildi; bir tarihti, bir serhildan ve bir direnişti. Bu nedenle kendisini Cizre’ye, Botan’a çok yakın hissediyordu. Uzun bir süre çalışmalarını burada sürdürdü. İki kez kayyum atanarak görevinden uzaklaştırıldı. Ancak Bêrîvan hiçbir zaman mücadelesinden vazgeçmedi; her koşulda çalışmaların içinde yer aldı. Defalarca gözaltına alındı, tutuklandı, baskılara maruz kaldı. Fakat tüm bunlara rağmen çalışmalarına devam etti. Her zaman çabası ve ilerleyişi vardı” şeklinde konuştu.   ‘Hayali özgür bir Kürdistan’dı’   “Bêrîvan’ın hayali özgür bir Kürdistan’dı” diyen Harika Peker, “Kadın özgürlüğü ve Kürt halkının özgürlüğü için büyük bir emek verdi. Onu anarken, memleket sevgisinin ne kadar güçlü olduğunu görüyoruz. O, ülkesine gönülden bağlı bir kadındı. Kadın mücadelesinin örgütlenmesinde kendini açıkça ortaya koyuyordu. Toplum içine çıktığımızda, onun insanlarla kurduğu bağın ve yarattığı etkinin ne kadar güçlü olduğunu hissediyorduk. Özellikle anneler tarafından çok sevilirdi. Bu nedenle bizim üzerimizde de büyük bir etkisi oldu” diyerek Bêrîvan’ın mücadeledeki kararlılığını bir kez daha dile getirdi.   25 yıllık mücadele   Bêrîvan Kutlu’nun 25 yıl boyunca mücadelenin içinde yer aldığını ve çalışmalarını aralıksız sürdürdüğünü belirten Harika Peker, “Onun hayalleri her zaman Kürt halkının özgürlüğü, Önderlik ve kadın özgürlüğüydü. Bêrîvan’ın hayalinin yarım kaldığını söyleyemeyiz; çünkü Bêrîvan çok büyük bir emek verdi. Bugünden sonra da bizler bu emeğini sonuçlandıracağız. Daha önce de söylediğim gibi, yaşanan coğrafya insanın kişiliğini etkiler. O, Cûdî’nin eteklerinde toprağa verilmek istiyordu. Bu vasiyet bile duygularını ne kadar güçlü yaşadığını gösteriyor. Mücadelesi, sözleri ve yoldaşlığı bizimle birlikte yaşamaya devam edecek. Heval Bêrîvan çok iyi bir yoldaştı. Kadın özgürlük mücadelesi içinde aktif çalışıyordu. Yaptığı işe tüm kalbiyle inanıyordu. Fiziken bir öncüyü kaybettik ama o her zaman bizimle olacak. Şarkıları, gülüşü hep yanımızda olacak. Bêrîvan heval hiçbir zaman umutsuzluğu sevmezdi. Zor zamanlarda bile moral ve motivasyonu vardı. Hem dışarıda hem de cezaevinde mücadelesi ve moral duruşu açıktı. Biz yoldaşları olarak, onun mücadelesini sonuna kadar sürdüreceğiz. Bêrîvan’ın hayallerini gerçekleştireceğiz. Bêrîvan, bir Botan kadını olarak örnek bir kadındı” sözlerine yer verdi.   ‘Gûla Botanê’ olarak hitap ederlerdi   Bêrîvan Kutlu’nun Botan’dan asla ayrılmak istemediğini kaydeden Harika Peker, “Onun Botan’a olan sevgisi bambaşkaydı. ‘Zaman zaman Botan üzerine şiirler yazıyorum’ derdi. Anneler onu çok sever, ona ‘Gûla Botanê’ diye hitap ederlerdi. Bêrîvan’da Kürt kadın kimliği çok belirgindi ve her zaman ön plandaydı” dedi.   Bêrîvanların mücadelesi Botan’ı sarıyor   90’lı yıllarda beyaz kefiyesiyle direnişin simgesi hâline gelen Bêrîvana Cizîrê’ye atıfta bulun Harika Peker, “Tarih kendini tekrar eder. 90’lı yıllarda Bêrîvana Cizîrê nasıl bir sembol olduysa, birçok arkadaş da onun iz sürücüleri oldu. O mirasla yürüyorlardı. Heval Bêrîvan da o arkadaşlardan biriydi. Bu isim, bu mücadele tesadüf değildir. Miras her dönemde birbirine eklemlenerek ilerler. 90’larda Bêrîvana Cizîrê öncülük yaptı; ardından birçok kadın aynı yolda öncülük etti. Onların ardından Bêrîvan’ın mücadelesi geldi. Botan’da Bêrîvanlar eksilmez. Bêrîvan’ın Cizre ile kurduğu bağ bunu da gösteriyor. Cizre’nin direnişi ve mücadelesi onda her zaman güçlü bir karşılık buluyordu. Çok iyi bir yoldaştı ve kadın bilinci konusunda oldukça ilerlemişti. Bugün Botan halkının Bêrîvan’ı sahiplenmesi, ona duydukları sevgiyi açıkça gösteriyor. Bizler, nasıl ki o Bêrîvana Cizîrê’nin iz sürücüsüydü, aynı şekilde heval Bêrîvan’ın izini takip edeceğiz” sözleriyle mücadele kararlılığının sözünü verdi.